-
-
Prof. Dr. Cem Somer Atabekoğlu
Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı
Yardımcı üreme teknikleri (YÜT) ya da ingilizce adıyla assiste reprodüktif teknikler (ART) kadın vücudunda üretilen yumurta hücrelerinin özeliğnelerle vücut dışına alınarak erkeğin spermi ile laboratuar ortamında döllenmesi ve elde edilen embriyo veya embriyoların kadın rahmi içine transfer edilmesimantığına dayalı işlemlerdir.
Yardımcı üreme tekniklerinin kullanılmaya başlamasıyla bugün bir çok çift bebek sahibi olabilmektedir. Modern tıptaki yardımcı üreme teknikleri klasik tüp bebek ya da in-vitro fertilizasyon (IVF) ve mikroenjeksiyon ya da diğer adıyla intrasitoplazmik sperm enjeksiyonu (ICSI) dir. Modern tıptaki yardımcı üreme teknikleri klasik tüp bebek ya da in-vitro fertilizasyon (IVF) ve mikroenjeksiyon ya da diğer adıyla intrasitoplazmiksperm enjeksiyonu (ICSI) dir.
Tüp bebek ve mikroenjeksiyon arasındaki tek fark döllenmenin şeklindedir. Mikroenjeksiyon ya da kısaca ICSI, yardımla üreme tekniklerinde gelinen en son noktalardan biridir. Bu yöntemle yumurtanın içine spermin direkt olarak girişi sağlanmaktadır. ICSI'in uygulamaya girmesi ile tüp bebek uygulamalarının ve özellikle de erkek problemlerine bağlı kısırlığın tedavi edilebilme şansı oldukça yükselmiş ve yeni ufuklar açılmıştır.
TESE VE TESA olarak adlandırılan yöntemler ise semen örneğinde spermiolmayan ya da sperm üretimi olmasına karşılık dışarı atılamayan durumlar içinkullanılan tekniklerdir.
Örneğin erkeğin kanallarının tıkalı olduğu ve testisindeki bol sayıdaki spermiboşalma ile çıkaramadığı durumlarda erkeğin testisinden iğne ile doku alınır,bunun içinden spermler bulunur ve elde edilen spermle döllenme sağlanır. Buişleme Testisden sperm aspirasyonu kısaca TESA denmektedir. Ya da testistendoğrudan parça/doku örneği alınır ve bu dokudan sperm elde edilir, buna datestiküler sperm ekstraksiyonu -çıkarılması (TESE) adı verilmektedir.
TESE işlemi önceleri testisten kabaca bir iki doku parçası almak şeklindeykenşimdilerde operasyon mikroskobu kullanılarak işlem gerçekleştirilmektedir. Buişleme de mikroTESE denilmektedir. Klasik TESE uygulamasına göre hemsperm bulma şansı daha yüksek hem de testise zarar verme olasılığı dahadüşüktür.
Testiküler sperm aspirasyonu (TESA) uygulamasında, kanalları tıkalı olanhastalarda sperm aspire edilerek yani negatif basınç ile çekilerek elde edilir. Tüm tüp bebek uygulamalarında, kullanılan değişik yumurtlama tedavilerininortak amacı fazla sayıda yumurta yapımını sağlamaktır. Bu tedaviye kontrollüyumurtalık uyarımı.
Rahim kanalları (tüpleri) tıkalı olan kadınlarda
Sperm fonksiyonlarının ileri derecede bozuk olduğu durumlarda
Endometriozis hastalığı nedeniyle karın içinde yaygın yapışıklıkları olan ve tedavi ile gebelik elde edilemeyen kadınlarda
İmmünolojik (bağışıklık sistemini ilgilendiren) infertilitede
Bazı hormonal bozukluklarda
Diğer tedavi yöntemleri ile gebelik elde edilememesi durumlarında
Sebebi yapılan testlerle açıklanamayan infertilitede
Kalıtsal bazı hastalıkların embriyo aşamasında teşhis edilerek sağlıklı bir bebek elde etmek amacıyla (tutunma öncesi genetik tanı yöntemleri ile beraber)
Tekrarlayan düşükleri olan kadınlarda sağlıklı embriyoların genetik tanı yöntemi ile seçilebilmesi amacıyla
Aşılama yöntemi ile birkaç kez uygulanmasına rağmen gebelik elde edilememişse